| Империяи русия (аз соли 1721 то соли 1917). Давраи империяи Русия аз соли 1721 то соли 1917 давраи шукуфоӣ, тағирот ва инқилобҳои онро дар бар мегирад, ки бо суқути монархия ба анҷом расид. Инҳоянд рӯйдодҳои асосии ин замон: |
Пас аз пирӯзӣ дар ҷанги Шимолӣ Ва имзои сулҳи Ништадт, Петр I унвони императорро қабул кард Ва Русия империя эълон карда шуд. Кишвар баромади худро ба баҳри Балтика мустаҳкам кард ва ба як давлати бонуфузи аврупоӣ табдил ефт. Петри I ислоҳотеро, ки ба таҳкими ҳокимияти марказӣ, рушди саноат, артиш ва флот ва ташкили системаи нави идоракунии давлатӣ равона карда шуда буданд, идома дод.
Екатерина II сиесати навсозӣ ва мустаҳкам кардани империяро идома дод. Вай ислоҳоти маъмурӣ гузаронид, рушди иқтисодиет ва фарҳангро ҳавасманд кард, марзҳоро фаъолона васеъ кард. Дар давраи ҳукмронии Ӯ се тақсимоти Речи Посполитой (1772, 1793, 1795) баргузор шуд, ки Дар натиҷаи Он Русия қаламравҳои Беларус, Литва ва Украинаи ғарбиро ба Худ ҳамроҳ кард. Инчунин Соли 1783 Русия Қримро ба Худ ҳамроҳ кард.
Фаронсаи наполеон Ба Русия ҳуҷум кард, аммо дар ҷараени ҷанги Ватанӣ шикаст хӯрд. Воқеаҳои калидӣ дар Ҷанги Бородин ва сӯхтор дар Маскав буданд. Соли 1814 лашкари русҳо ба Париж ворид шуданд. Ғалаба Бар Наполеон мақоми байналмилалии Русияро тақвият дод, ки қисми муҳими системаи Вена ва иттиҳоди Муқаддас дар Аврупо гардид.
Намоиши мусаллаҳонаи афсарон ва ашрофон 14 декабри соли 1825 дар Санкт-Петербург. Декабристон кӯшиш карданд, ки ба тахти император Николай I монеъ шаванд ва ҷонибдори бекор кардани ҳуқуқи крепостной ва таъсиси монархияи конститутсионӣ е ҷумҳурӣ дар Русия буданд.
Император Александр II ислоҳоти васеъмиқесро, аз ҷумла бекор кардани ҳуқуқи крепостной гузаронид. Ин ҳодиса беш аз 20 миллион деҳқонро озод кард ва қадами муҳим дар роҳи навсозии Русия гардид. Александр II инчунин ислоҳоти судӣ, ҳарбӣ, земӣ ва таълимиро гузаронид, ки ба рушди иқтисодиет ва рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ мусоидат кард.
Русия марзҳои худро ба ҷануб ва шарқ васеъ карда, қаламравҳои васеи Осиеи Миенаро ба империя ҳамроҳ кард. Ин нуфузи русияро дар минтақа тақвият дод ва барои тавсеаи минбаъда ба Сӯи Чин ва Форс замина фароҳам овард. Бо вуҷуди ин, он инчунин ташаннуҷро дар муносибат бо империяи Бритоние афзоиш дод.
Русия Дар Мубориза Барои назорат бар Манчжурия ва Корея Аз Ҷопон шикаст хӯрд. Ҷанг бо имзои сулҳи Портсмут ба анҷом расид. Ин шикаст барои инқилоби соли 1905 катализатор буд, ки ба таъсиси думаи Давлатӣ ва маҳдуд кардани ҳокимияти худкома оварда расонд.
Нооромиҳо дар саросари кишвар ислоҳоти васеъмиқесро ба вуҷуд оварданд. Николай II 17 октябр Манифест нашр кард, ки дар он таъсиси думаи Давлатӣ ва васеъ кардани озодиҳои шаҳрвандӣ эълон карда шуд. Аммо император таъсири назаррасро ба сиесат идома дод ва бисер ислоҳот дар татбиқи онҳо маҳдуд карда шуданд.
Русия ба Ҷанг Дар Тарафи Антанта ворид шуд, аммо дар ҷабҳа ва ақибгоҳ бо мушкилоти ҷиддӣ рӯ ба рӯ шуд. Талафоти калон, бӯҳрони иқтисодӣ ва норозигӣ аз сиесати Николай II боиси афзоиши шадиди норозигӣ дар ҷомеа гардид. Ин ба шиддат гирифтани бӯҳрони сиесӣ оварда расонд.
Инқилоби феврал ба сарнагун кардани монархия дар Русия оварда расонд. Николай II аз тахт даст кашид ва ҳукумати Муваққатӣ ба қудрат омад. Дар кишвар ҷумҳурӣ ба вуҷуд омад, аммо ноустуворӣ ва ҷанги давомдор ба афзоиши танишҳо оварда расонд.
Дар натиҷаи инқилоби Октябр большевикон таҳти роҳбарии Ленин ҳукумати Муваққатиро сарнагун карданд ва ҳокимиятро дар Русия ба даст гирифтанд. Ин рӯйдод охири империяи Русия ва оғози давраи шӯравиро дар таърихи кишвар нишон дод. Большевикон ҳокимияти шӯравиро эълон карданд ва ба тағиребии сотсиалистии ҷомеа равона шуданд.